پمپ شناور
پمپ شناور چیست؟
پمپ شناور از خانواده پمپ های گریز از مرکز (سانتریفیوژ) و بصورت مستغرق در آب است. از این پمپ برای تخلیه و انتقال آب از چاه های عمیق و نیمه عمیق استفاده میشود. در این پمپ‌ها، الکتروموتور در بخش پایین و پمپ در بالا قرار دارد، تا موتور در تماس مستقیم با آب قرار گرفته و خنک‌کاری آن توسط آب انجام شود. این پمپ‌ها به دلیل طراحی خاص خود قادر به کار در شرایط غوطه‌وری بوده و معمولاً برای استخراج آب از چاه‌ها، انتقال آب در سیستم‌های فاضلاب، تخلیه آب از حوضچه‌ها و استخرها و سیستم‌های آبیاری، مصارف کشاورزی و صنعتی استفاده میشوند.
انواع پمپ شناور
دسته‌بندی پمپ‌های شناور می‌تواند بر اساس چندین معیار مختلف انجام شود. در زیر به برخی از مهم‌ترین روش‌های دسته‌بندی پمپ‌های شناور اشاره می‌کنم:
انواع براساس عملکرد و ساختار:
پمپ شناور جریان محوری:
در پمپ جریان محوری یا پمپ ملخی مایع به صورت موازی وارد پمپ میشود و بصورت هم محور با شفت به سمت خروجی هدایت میشود. معمولاً برای انتقال حجم بالای آب در ارتفاع کم استفاده میشود.
پمپ شناور شفت غلافی:
نحوه عملکرد پمپ شفت غلافی به این صورت است که، سیال با استفاده از پروانه به حرکت در آمده و برای خروج به طرف یک لوله که اطراف محور اصلی پمپ قرار دارد می‌رود. این پمپ‌ها به دلیل قابلیت کار با سیالات خود روانکار، امکان تماس مستقیم با شفت را دارند. همچنین، در شرایطی که دسترسی به برق محدود است، می‌توان آن‌ها را با موتور دیزلی راه‌اندازی کرد. به همین دلیل، پمپ‌های شفت غلافی گزینه‌ای مناسب و مقرون‌به‌صرفه برای مصارف مختلف به شمار می‌روند.
پمپ شناور توربینی:
در این پمپ ها از پروانه های جریان مختلط استفاده میشود. بدین ترتیب سیال بصورت موازی با شفت وارد پمپ میشود و بصورت زاویه دار از آن خارج میشود. این نوع پمپ‌ها به دلیل طراحی عمودی در آبرسانی به مزارع بسیار مؤثر هستند.
الکتروپمپ شناور
الکتروپمپ شناور ترکیبی از موتور الکتریکی و پمپ است که به‌صورت یکپارچه طراحی شده و درون آب قرار می‌گیرد. موتور در تماس با آب قرار دارد و به‌کمک آن خنک میشود.
انواع براساس کاربرد:
پمپ شناور چاه عمیق:
پمپ شناور چاه عمیق برای تخلیه آب از چاه های عمیق استفاده میشود و در کشاورزی کاربرد گسترده ای دارد.
پمپ شناور فاضلابی (لجن‌کش):
پمپ شناور فاضلابی یا پمپ لجن کش برای تخلیه فاضلاب و سیالات حاوی مواد جامد استفاده میشود.
پمپ شناور تخلیه (کف کش):
این پمپ ها به پمپ کف کش نیز شناخته میشوند و در انتقال آب مخازن، چاه‌ها و استخرها و در کل آب‌های کم ذرات و تمیز کاربرد دارد.
انواع براساس مصرف برق:
پمپ شناور تک فاز:
برای مکان هایی با ابعاد کم و جایی که نیاز به دبی و هد پایینی باشد از پمپ شناور تک فاز استفاده میشود. این پمپ توان کمتری دارد و معمولا برای چاه‌های کم عمق، باغ های با متراژ کوچک و پروژه های نه چندان بزرگ استفاده میشود.
پمپ شناور سه فاز:
پمپ شناور سه فاز معمولا برای تولید هد و دبی بیشتر استفاده میشود و توان بیشتری نسبت به نوع تک فاز آن دارد. در پروژه های بزرگتر، چاه های عمیق و ابعاد وسیع تری کاربرد دارد.
کاربردهای پمپ شناور
- استخراج آب از چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق برای مصارف کشاورزی، صنعتی و ساختمانی
- تأمین آب سیستم‌های آبیاری بارانی، قطره‌ای، تحت فشار و گلخانه‌ای
- افزایش فشار آب در خطوط آبرسانی کشاورزی و باغی
- انتقال آب برای سیستم‌های تصفیه آب صنعتی مانند اسمز معکوس (RO)
- کاربرد در آب‌شیرین‌کن‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی
- تأمین آب اضطراری در ساختمان‌ها، کارخانجات و مناطق فاقد آب پایدار
- استفاده در پروژه‌های آبرسانی شهری، روستایی و خطوط انتقال آب
- تخلیه آب از مخازن، استخرها، حوضچه‌ها و آب‌نماها
- شستشوی صنعتی و تأسیسات خطوط تولید
- انتقال فاضلاب یا سیالات آلوده در مدل‌های لجن‌کش و فاضلابی
- کاربرد در سیستم‌های اطفاء حریق و شبکه‌های آتش‌نشانی
- تخلیه و زهکشی آب‌های سطحی یا زیرزمینی در پروژه‌های عمرانی و معدنی
- استفاده در معادن، تونل‌ها، گودبرداری‌ها و محل‌های جمع‌شدن آب
- پمپاژ آب شور یا سیالات خاص در صنایع دریایی یا لب‌شور (مدل‌های ویژه)
اجزای پمپ شناور
این پمپ از دو بخش اصلی تشکیل شده: الکتروموتور در بخش پایین و پمپ (هیدرولیک) در بخش بالا. این دو بخش به‌صورت عمودی کوپل شده‌اند و درون آب کار می‌کنند.
مهم‌ترین اجزای داخلی پمپ شناور عبارت‌اند از:
پروانه‌ها: به وسیله پروانه ها عمل انتقال و مکش آب انجام میشود. در مدل‌های چندمرحله‌ای، چندین پروانه روی هم قرار می‌گیرند.
دیفیوزرها: مسیر خروج آب از پروانه را هموار می‌کنند و باعث افزایش راندمان میشوند.
شفت: محور اصلی پمپ است که انرژی را از موتور به پروانه منتقل می‌کند.
بوش‌ها و یاتاقان‌ها: برای پایداری شفت و کاهش اصطکاک در زمان چرخش به‌کار می‌روند.
رینگ‌های ضدسایش: برای جلوگیری از فرسایش قطعات داخلی.
بدنه پمپ: پوسته‌ای که از استیل یا چدن ساخته میشود و برای حفاظت از بقیه اجزا کاربرد دارد. نوع استیل آن ضد زنگ میباشد.
شیر یک‌طرفه: جلوگیری از برگشت آب به داخل پمپ بعد از خاموش شدن.
کابل برق ضدآب: برای انتقال جریان برق به موتور در عمق چاه.
مزایا پمپ شناور
- به دلیل قرار گیری درون آب لرزش و صدای کمی دارند
- هزینه نصب و راه اندازی پایین به دلیل نیاز نداشتن به فنداسیون
- ضرورت نداشتن هوا گیری
- به دلیل قرار گیری عمودی در آب فضای زیادی اشغال نمیکند
- دوام عمر و کارکرد بالا
- مصرف کم انرژی
راهنمای انتخاب پمپ شناور
برای انتخاب صحیح پمپ، باید سه عامل اصلی بررسی شود:
1. هد (ارتفاع پمپاژ)، 2. دبی (آبدهی)، 3. ویژگی‌های چاه و سیال.
موارد کلیدی در انتخاب:
- عمق چاه و سطح ایستابی آب
- طول و شیب مسیر لوله‌کشی
- قطر چاه و قطر پمپ
- میزان آب مورد نیاز (برحسب مصرف کشاورزی، صنعتی، خانگی)
- تک فاز یا سه فاز بودن برق
- بررسی آب از لحاظ وجود املاح، نمک و ماسه
- افت فشار ناشی از اتصالات، فیلترها، سختی‌گیر و شیرآلات
- برند، کیفیت ساخت، خدمات پس از فروش
نکات نگهداری و نصب پمپ شناور
| دسته‌بندی | نکته |
|---|---|
| نکات مهم در نصب | همیشه قطر خارجی پمپ از قطر داخلی چاه کوچکتر باشد. |
| پمپ باید حداقل 50 سانتی‌متر بالاتر از کف چاه نصب شود. | |
| از نصب شیر یک‌طرفه در خروجی پمپ غافل نشوید (در چاه‌های عمیق: هر 60 متر یک عدد). | |
| کابل برق را با بست مناسب به لوله متصل کنید تا کشیده یا له نشود. | |
| استارت اولیه با شیر بسته انجام شود، حداکثر زمان کارکرد در این حالت ۵ دقیقه است. | |
| برای چاه‌هایی با سرعت جریان پایین، از پوشش خنک‌کننده موتور استفاده شود. | |
| برای استخراج آب از چاه‌های ماسه‌ای مدل پروانه شعاعی مناسب نیست و باید از مدل کوزه‌ای استفاده کرد. | |
| نکات مهم در نگهداری و عملکرد | پمپ را در حالت عمودی نگهداری کنید؛ اگر افقی انبار شد، ماهانه ۹۰ درجه بچرخانید. |
| پیش از نصب، محور را بچرخانید تا از گیر نکردن آن مطمئن شوید. | |
| از روشن کردن پمپ در حالت خشک جداً خودداری کنید. | |
| اگر مدت طولانی استفاده نشده، هر هفته چند دقیقه روشن شود تا از رسوب‌گیری جلوگیری شود. | |
| حباب‌زدایی کامل آب داخل موتور (حداقل ۳۰ دقیقه بعد از پر کردن) ضروری است. | |
| در تابلو برق، ظرفیت خازن و رله‌ها باید متناسب با پمپ باشد. | |
| از نصب پمپ در محیط‌های آهکی یا قلیایی بدون محافظ خودداری کنید چرا که باعث میشود خنک‌سازی موتور به‌درستی انجام نشود. | |
| فشارسنج در خروجی نصب شود تا عملکرد پمپ تحت کنترل باشد. | |
| پمپ‌ها بیش از ۴ بار در ساعت روشن نشوند. |
خرید و قیمت انواع پمپ شناور چاه عمیق، کشاورزی و خانگی
اگر به دنبال پمپ شناور کوچک برای مصارف سبک مانند آبیاری باغچه، گلخانه یا تأمین آب خانگی هستید، مدل‌های کم‌مصرف و کم‌حجم قابل انتخاب هستند. برای چاه‌های نیمه‌عمیق و عمیق نیز انواع پمپ شناور چاه کشاورزی در سایزها و توان‌های مختلف در دسترس است.
از پرکاربردترین مدل‌ها می‌توان به:
- پمپ شناور ۲ اینچ تک فاز برای چاه‌هایی با قطر دو اینچ،
- و پمپ شناور ۳ اینچ سه فاز برای مصارف سنگین‌تر با حجم پمپاژ بالا اشاره کرد.
همچنین می‌توانید قیمت پمپ شناور چاه عمیق و نیمه‌عمیق را متناسب با توان، سایز دهانه خروجی و تعداد فاز موتور بررسی کنید. قیمت پمپ شناور تک فاز معمولاً نسبت به مدل‌های سه فاز اقتصادی‌تر است و برای مناطق روستایی یا مکان‌هایی که به برق صنعتی دسترسی ندارند، انتخاب مناسبی به‌شمار می‌رود.
اگر برای انتخاب بین پمپ شناور 1 اینچ، 2 اینچ یا 3 اینچ تردید دارید، می‌توانید بر اساس عمق چاه، میزان مصرف آب و شرایط برق منطقه، گزینه مناسب را انتخاب کنید.
