بوستر پمپ

بوستر پمپ چیست؟

بوستر پمپ مجموعه‌ای از چند الکتروپمپ است که به صورت موازی به یکدیگر متصل شده‌اند و وظیفه کنترل فشار و دبی جریان آب را بر عهده دارند. این سیستم با تنظیم هوشمند فشار، از بروز نوسانات شدید در جریان آب جلوگیری کرده و مانع از آسیب دیدن تجهیزات، اتصالات و لوله‌ها در اثر افزایش یا کاهش ناگهانی فشار می‌شود. بوستر پمپ‌ها نقش مهمی در تأمین فشار یکنواخت در سیستم‌های آبرسانی دارند و به همین دلیل در بسیاری از کاربردهای صنعتی، ساختمانی و تاسیساتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بوستر پمپ چیست

انواع بوستر پمپ

این پمپ‌ها با هدف تأمین فشار پایدار و یکنواخت در شبکه‌های آبرسانی طراحی شده‌اند و بسته به نوع مصرف، ظرفیت، شیوه کنترل فشار و محل نصب به مدل‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی رایج‌ترین انواع بوستر پمپ از نظر فنی و کاربردی می‌پردازیم:

  1. انواع پمپ تقویت فشار بر اساس نحوه عملکرد

 بوسترپمپ دور ثابت

الکتروپمپ‌های مدل دور ثابت به‌صورت پلکانی و بر اساس افت فشار وارد مدار شده یا از مدار خارج می‌شوند. عملکرد این نوع پمپ‌ها به‌وسیله پرشر سوئیچ کنترل می‌شود و بین پمپ‌ها معمولاً اختلاف فشار حدود ۰.۵ بار در نظر گرفته می‌شود تا سیستم بتواند دبی و فشار مورد نیاز را تأمین کند.

اگرچه این بوستر پمپ‌ها طراحی و نگهداری ساده‌تری دارند، اما در بلندمدت دچار استهلاک بیشتری می‌شوند. همچنین روشن و خاموش شدن مکرر پمپ‌ها و مصرف برق بالا در زمان‌های کم‌مصرف، از معایب رایج این سیستم‌هاست.

بوستر پمپ دور ثابت
بوستر پمپ دور متغیر

بوستر پمپ دور متغیر (اینورتر دار)

این نوع بوسترپمپ، عملکردی کاملاً هوشمند دارد و از اینورتر برای کنترل سرعت چرخش الکتروموتور استفاده می‌کند. در بوستر پمپ‌های دور متغیر، با توجه به میزان مصرف آب، سرعت و توان پمپ‌ها تنظیم می‌شود و به این ترتیب، فشار خروجی همواره ثابت باقی می‌ماند.

کاهش هزینه‌های نگهداری و مصرف برق، حذف ضربات هیدرولیکی (کله قوچی)، استهلاک کمتر و صدای کم‌تر نسبت به مدل‌های دور ثابت از مزایای اصلی این سیستم‌ها به شمار می‌رود.

هزینه نصب بوستر پمپ دور متغیر نسبت به مدل دور ثابت بالاتر است، اما در بلندمدت با صرفه‌جویی در انرژی و کاهش هزینه‌های جانبی، گزینه‌ای به‌صرفه‌تر و حرفه‌ای‌تر محسوب می‌شود.

  1. انواع بوستر پمپ بر اساس تعداد پمپ‌ها

 تک‌پمپه

برای کاربردهای سبک و محدود، مناسب ویلاها و ساختمان‌های کم‌مصرف.

چندپمپه

شامل دو یا چند الکتروپمپ است که به‌صورت موازی نصب می‌شوند و در زمان افزایش مصرف، پمپ‌های بیشتری وارد مدار می‌شوند.

انواع بوستر پمپ براساس انواع پمپ
  1. انواع بوستر پمپ بر اساس کاربرد

 بوستر پمپ آبرسانی

مناسب برای تأمین فشار آب در ساختمان‌ها، برج‌ها، بیمارستان‌ها، مجتمع‌های تجاری و مسکونی. این مدل‌ها می‌توانند بسته به پروژه، از نوع دور ثابت یا متغیر باشند.

 بوستر پمپ آتش‌ نشانی

بوستر پمپ آتش‌نشانی با هدف تأمین فشار بالا در شرایط اضطراری طراحی شده و معمولاً به منظور جلوگیری از استهلاک از پمپ اصلی، جوکی پمپ و پمپ رزرو تشکیل شده است. جوکی پمپ، پمپی کوچک برای تولید فشار آب بالا با دبی یک درصدی پمپ اصلی میباشد و زمانی که نشتی وجود داشته باشد یا مصرف کم باشد وارد مدار میشود. این مدل‌ها مطابق با استانداردهای ایمنی طراحی می‌شوند.

 بوستر پمپ خانگی

برای افزایش فشار آب در ویلاها، منازل مستقل یا ساختمان‌های کوچک. این مدل‌ها معمولاً به صورت تک‌پمپه و کم‌صدا طراحی می‌شوند.

 بوستر پمپ صنعتی و کشاورزی

برای تامین فشار آب ثابت در کلیه فرآیندهای صنعتی و کشاورزی از بوستر پمپ‌های صنعتی استفاده میشود.

انواع بوستر پمپ

اجزای تشکیل‌دهنده بوسترپمپ

بوسترپمپ‌ها از چند جزء اصلی تشکیل شده‌اند که با همکاری هم فشار و دبی آب را در سیستم به صورت پایدار تأمین می‌کنند. آشنایی با این اجزا به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید نیازهای خود را تشخیص داده و انتخاب هوشمندانه‌تری داشته باشید.

  1. الکتروپمپ‌ها (پمپ‌ها)
    اصلی‌ترین بخش هر بوستر پمپ، الکتروپمپ‌ها هستند که شامل یک الکتروموتور و پمپ می‌باشند. این پمپ‌ها معمولاً از نوع سانتریفیوژ بوده و به صورت موازی نصب می‌شوند تا در صورت افزایش مصرف، پمپ‌های بیشتری وارد مدار شوند. تعداد پمپ‌ها بسته به نیاز سیستم می‌تواند از یک تا چند عدد متغیر باشد. الکتروموتورها نیز در انواع تک فاز و سه فاز موجود هستند.
  2. تابلو فرمان (تابلو کنترل)
    تابلو فرمان مغز سیستم بوستر پمپ است که وظیفه محافظت از پمپ در برابر خطراتی مانند نوسانات برق و خشک‌کار کردن پمپ، استارت و استاپ آنها، هماهنگی بین بخش الکتریکی و مکانیکی و حفظ فشار مطلوب را برعهده دارد. در سیستم‌های دور متغیر، تابلو فرمان مجهز به اینورتر و سیستم کنترل هوشمند است. نمایشگر تابلو کنترل برای نمایش حالات کارکرد سیستم به کار می‌رود.
  3. اینورتر (کنترل دور)
    این قطعه در بوستر پمپ‌های دور متغیر به کار می‌رود و سرعت چرخش موتور پمپ را بر اساس فشار و دبی مورد نیاز تنظیم می‌کند تا مصرف انرژی کاهش یافته و فشار سیستم ثابت بماند.
  4. کلکتورها (لوله‌های اتصال)
    کلکتورها لوله‌هایی هستند که جریان آب را به داخل پمپ هدایت و از آن خارج می‌کنند و با استفاده از اتصالات به سیستم متصل می‌شوند. معمولاً این کلکتورها گالوانیزه هستند و در بوستر پمپ‌های آتش‌نشانی نوع بدون درز و مقاوم در برابر فشار بالا به کار می‌روند.
  5. شیرآلات کنترلی
    شیرهای قطع و وصل، شیرهای یکطرفه (چک ولو) و شیرهای تنظیم فشار در سیستم نصب می‌شوند تا جریان آب کنترل، و از برگشت آن جلوگیری شود.
  6. منبع تحت فشار (منبع دیافراگمی)
    منبع دیافراگمی با داشتن یک غشای لاستیکی، آب را از هوای فشرده جدا می‌کند. این مخزن فشار و ضربات ناگهانی سیستم را جذب کرده و به تثبیت فشار کمک می‌کند. وجود منبع دیافراگمی باعث کاهش روشن و خاموش شدن پمپ، افزایش عمر دستگاه و بهبود عملکرد سیستم کنترل فشار می‌شود. حجم منبع باید به اندازه‌ای باشد که مصرف‌های کم آب را بدون روشن شدن پمپ تأمین کند و فشار هوای داخل آن به صورت دوره‌ای کنترل و تنظیم شود. این منبع بیشتر در بوستر پمپ‌های دور ثابت استفاده می‌شود.
  7. تجهیزات اندازه‌گیری و ایمنی
    سنسورهای فشار (پرشر سوئیچ، پرشر ترانسمیتر)، مانومتر و تجهیزات حفاظتی (فیوز، رله‌ها) برای کنترل دقیق فشار، محافظت از پمپ‌ها و اطمینان از عملکرد ایمن بوستر پمپ به کار می‌روند.
  8. کوپلینگ
    کوپلینگ قطعه‌ای است که موتور الکتریکی و پمپ را به یکدیگر متصل می‌کند تا نیروی چرخش موتور به پمپ منتقل شود. کوپلینگ باید با توجه به وزن و مشخصات الکتروموتور و پمپ‌های به کار رفته در سیستم انتخاب شود تا بتواند فشارهای وارده را تحمل نماید.
  9. لرزه‌گیر
    لرزه‌گیر قطعه‌ای انعطاف‌پذیر (معمولاً لاستیکی) است که در ورودی و خروجی پمپ یا کلکتورها نصب می‌شود تا لرزش‌ها و ضربات ناشی از حرکت پمپ و جریان آب را جذب کرده و از انتقال آنها به شبکه لوله‌کشی جلوگیری کند.
  10. شاسی
    مجموعه الکتروپمپ‌ها، پمپ‌ها و تابلو کنترل روی شاسی نصب می‌شوند تا از حرکت و لرزش آنها جلوگیری شود. جنس شاسی معمولاً از فولاد گالوانیزه است و نوع آن با توجه به وزن و حجم تجهیزات انتخاب می‌شود.

کاربرد بوسترپمپ

  • بوستر پمپ خانگی برای آبرسانی به ساختمان‌های بلند و مجتمع‌های مسکونی
  • کاربرد بوستر پمپ آتش نشانی در تامین فشار و دبی در سیستم‌های آتش‌نشانی
  • استفاده از بوستر پمپ صنعتی در صنایع و کارخانه‌ها برای فرآیندهای تولید
  • آبیاری تحت فشار در کشاورزی و گلخانه‌ها
  • سیستم‌های تهویه و سرمایش صنعتی
  • تامین آب در هتل‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز تجاری
کاربرد بوستر پمپ

راهنمای انتخاب و خرید بوستر پمپ

انتخاب و خرید بوسترپمپ مناسب، کلید داشتن سیستمی پایدار و کم‌هزینه است. در این بخش نکات فنی مهم و عوامل تاثیرگذار بر قیمت را بررسی می‌کنیم تا بهترین انتخاب را داشته باشید.

دبی و فشار: ابتدا باید با توجه به جریان آب مصرفی در نقطه اوج مصرف، ارتفاع ساختمان و نوع مصرف، دبی و فشار مورد نیاز مشخص شود.

نوع بوستر پمپ (دور ثابت یا دور متغیر): با توجه به میزان مصرف و نیاز به کنترل دقیق فشار، باید سیستم دور ثابت یا هوشمند دور متغیر انتخاب گردد.

فضای نصب و شرایط محیطی: فضای موجود برای نصب، دمای محیط و شرایط کاری، در انتخاب نوع و مدل بوستر پمپ تاثیرگذار هستند.

قیمت بوستر پمپ: قیمت بوستر پمپ تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند برند، دبی و فشار قابل تامین و مشخصات فنی است. بوستر پمپ‌های دور متغیر معمولاً هزینه اولیه بیشتری دارند ولی با کاهش مصرف انرژی و استهلاک در بلندمدت مقرون به صرفه‌تر هستند. ولی مدل ثابت این پمپ گزینه‌ای اقتصادی‌تر برای پروژه‌های ساده‌تر به شمار می‌روند.

سوالات متداول

بوستر پمپ چیست و چه کاربردی دارد؟

بوستر پمپ سیستمی متشکل از چند پمپ موازی است که وظیفه آن افزایش و تثبیت فشار آب در ساختمان‌ها، کارخانه‌ها و شبکه‌های توزیع است.

در مدل دور ثابت، پمپ‌ها به صورت پلکانی با رسیدن فشار به حد خاصی روشن یا خاموش می‌شوند، ولی در نوع دور متغیر با استفاده از اینورتر، دور موتور به‌صورت هوشمند متناسب با مصرف تنظیم می‌شود.

بسته به تعداد طبقات، تعداد واحدها، و الگوی مصرف، ممکن است به یک بوستر پمپ دور متغیر با دو یا چند پمپ سانتریفیوژ نیاز باشد. محاسبه دقیق فشار و دبی اهمیت زیادی دارد.

خیر، سیستم آتش‌نشانی نیاز به بوستر پمپ مخصوص با دو پمپ اصلی و یک جوکی پمپ دارد که باید طبق استانداردهای ایمنی طراحی شود.

پمپ وسیله‌ای است که برای انتقال آب یا سیال از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده می‌شود، اما بوستر پمپ یک سیستم پیشرفته‌تر است که از چند پمپ، تابلو برق و تجهیزات کنترلی تشکیل شده و هدف آن افزایش و تثبیت فشار آب به صورت یکنواخت است.